02 lip Program profilaktyki
Cele główne:
- Poprawa stanu bezpieczeństwa uczniów.
- Podniesienie frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych i ograniczenie niepowodzeń szkolnych.
- Praca z uczniem z dostosowaniem wymagań edukacyjnych
- Doskonalenie form współpracy z rodzicami oraz instytucjami wspierającymi wychowawczo-opiekuńczą rolę rodziny i placówki.
- Promowanie zdrowego stylu życia, konstruktywnych sposobów osiągania satysfakcji osobistej i sukcesu życiowego.
Program profilaktyki kierowany jest do uczniów – wychowanków, ich rodziców, nauczycieli, wychowawców i wszystkich pracowników Ośrodka.
Termin profilaktyka wywodzi się z języka greckiego (prophylassein) co oznacza „ strzec się, zapobiegać”. W praktyce znaczenie to wiąże się z zapobieganiem niekorzystnym zjawiskom.
Profilaktyka społeczna jest to system metod i środków mających na celu usuwanie przyczyn ujemnych zjawisk społecznych i stwarzanie warunków prawidłowego funkcjonowania i rozwoju jednostek oraz grup społecznych.(Hołyst 1994)
Profilaktyka jest niezbędnym elementem składowym wychowania, które jest procesem wspomagania wychowanka w rozwoju ukierunkowanym na osiąganie pełnej dojrzałości w czterech podstawowych sferach: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.
Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój, zaburzają zdrowy styl życia
(w literaturze określonych jako zachowania ryzykowne).
Działania wychowawcze są prowadzone równolegle czterema przenikającymi się nurtami:
– wspomaganie naturalnego rozwoju dziecka;
– kształtowanie jego postaw zgodnie z wymaganiami i oczekiwaniami społecznymi;
– działania mające na celu zapobieganie zagrożeniom pojawiającym się na drodze rozwojowej dziecka;
– działania mające na celu korygowanie utrwalonych nieprawidłowości z wcześniejszych okresów.
Wychowanie jest więc stałym procesem doskonalenia się wychowanka. Rola wychowawców polega na towarzyszeniu dziecku w rozwoju jego umiejętności i stwarzania warunków, które ten rozwój umożliwiają.
Wskazywanie pożądanych społecznie wartości, ich uzewnętrznianie oraz ochrona i ingerowanie, gdy na drodze dziecka pojawiają się zagrożenia, stanowią stałe elementy wychowania.
Pierwsze z tych działań jest wychowaniem w sensie ścisłym, drugie zaś to działanie profilaktyczne.
Chociaż profilaktyka koncentruje się na przeciwdziałaniu złu, a wychowanie polega na otwieraniu dziecka na dobro, mają ten sam naczelny cel, jakim jest zapewnienie prawidłowego rozwoju człowieka. Profilaktyka i wychowanie winny opierać się na założeniu, że człowiek niedojrzały (uczeń) nie potrafi jeszcze samodzielnie dokonywać prawidłowych wyborów. Wobec tego często sam dla siebie stanowi zagrożenie. Dlatego prowadzenie dziecka ku dojrzałości jest zarówno wychowaniem jak i profilaktyką.
Działania o charakterze profilaktycznym cechuje olbrzymia różnorodność. Na wszystkich poziomach oddziaływań profilaktycznych możemy stosować kilka strategii:
Strategie (działania) informacyjne. Ich celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru. U podstaw tej strategii leży przekonanie, że ludzie, zwłaszcza młodzi, zachowują się ryzykownie, ponieważ zbyt mało wiedzą o mechanizmach i następstwach takich zachowań. Zakłada się, iż dostarczenie informacji o skutkach palenia tytoniu, picia alkoholu, odurzania się narkotykami czy aktywności seksualnej spowoduje zmianę postaw, a w rezultacie wpłynie na zmianę zachowań.
Strategie (działania) edukacyjne. Ich celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych (umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenie sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom ze strony otoczenia itp.) U podstaw tych strategii leży przekonanie, że ludzie, nawet dysponujący odpowiednią wiedzą, podejmują zachowania ryzykowne z powodu braku wielu umiejętności niezbędnych do życiu społecznym. Deficyt w zakresie kompetencji społecznych uniemożliwia im budowanie głębszych, satysfakcjonujących związków z ludźmi, powoduje ciągłą frustrację, uniemożliwia odnoszenie sukcesów np. zawodowych.
Strategie działań alternatywnych. Ich celem jest pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb (np. sukcesu, przynależności) oraz osiąganie satysfakcji życiowej przez stwarzanie możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną (artystyczną, społeczną, sportową itp.). U podstaw tych strategii leży założenie, że wiele ludzi nie ma możliwości zrealizowania swej potrzeby aktywności, podniesienia samooceny poprzez osiąganie sukcesów czy też rozwoju zainteresowań.
Strategie interwencyjne. Celem tych działań jest pomoc osobom mającym trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu ich problemów oraz wspieranie w sytuacjach kryzysowych.
Podstawa prawna Programu Profilaktyki Ośrodka Szkolno – Wychowawczego dla Dzieci Głuchych:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.
- Konwencja o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989, ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r.
- Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. z późniejszymi zmianami
I BEZPIECZEŃSTWO NA TERENIE OŚRODKA I POZA NIM
Lp. | Cel | Zadania | Sposób realizacji | Odpowiedzialni | Adresat |
1. | Adaptacja i integracja uczniów społeczności szkolnej
|
1. Zapoznanie ucznia i jego rodziców z dokumentacją Ośrodka (statut OSW, WSO, regulaminy funkcjonowania szkoły i internatu, dziennik elektroniczny)
2. Zapoznanie z działalnością samorządową Ośrodka
3. Przedstawienie rodzicom zakresu oferowanej przez Ośrodek pomocy
4. Poznanie sytuacji opiekuńczo – wychowawczej i zdrowotnej uczniów
|
– spotkania z rodzicami;
– spotkania Rady Rodziców; – pogadanki i rozmowy w szkole i w internacie; – korzystanie ze strony internetowej Ośrodka; – korzystanie z zasobów biblioteki szkolnej;
– samorząd wychowanków; – spotkania z rodzicami, /prawnymi opiekunami;
– zajęcia integracyjne z psychologiem szkolnym, wychowawcami internatu; – wycieczki; – turnus rehabilitacyjny; – zajęcia z psychologiem ( wsparcie psychologiczne) – analiza dokumentacji ( teczek osobowych) uczniów, informacje przekazane przez wychowanków, rodziców |
dyrektorzy
psycholog, nauczyciele, wychowawcy, pielęgniarka |
uczniowie, rodzice |
2. | Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom na terenie Ośrodka i poza nim
|
1. Opracowanie regulaminów, instrukcji i procedur dotyczących bezpieczeństwa uczniów/wychowanków w Ośrodku
2. Realizacja wychowania komunikacyjnego |
– regulaminy (pełnienia dyżurów nocnych, pełnienia dyżurów w czasie przerw) dokumentacja wycieczek szkolnych,
– monitoring; – ewakuacja uczniów z budynków szkolnych i z internatu; – pierwsza pomoc przedmedyczna; – pogadanki dla uczniów nt bhp; – podstawy o ruchu drogowym. |
dyrektorzy
psycholog, nauczyciele, wychowawcy, pielęgniarka |
uczniowie, rodzice |
II OPIEKA I WYCHOWANIE
Lp | Cel | Zadania | Sposób realizacji | Odpowiedzialni | Adresat |
1. | Podjęcie działań mających zapewnić pomoc uczniom | Wspieranie uczniów i ich rodzin | – pomoc materialna dla wychowanków:
akcja świąteczna ,,Serce pod choinkę”; – akcja „Góra Grosza”; – dofinansowania; – dary rzeczowe; – pozyskiwanie baterii do aparatów słuchowych i implantów dla dzieci z najuboższych rodzin; – realizacja projektów wychowawczych i edukacyjnych; – współpraca z GOPS-em i MOPS-em; – wolontariat; – samorząd wychowanków |
dyrektorzy
psycholog, nauczyciele, wychowawcy, pielęgniarka |
uczniowie, rodzice |
III OGRANICZENIE NIEPOWODZEŃ SZKOLNYCH
Lp. | Cel | Zadania | Sposób realizacji | Odpowiedzialni | Adresat |
1. | Diagnozowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych | 1. Wyznaczenie obszaru i zakresu niepowodzeń
2. Pomoc uczniom słabszym
|
– spotkania z psychologiem szkolnym, obserwacja wyników nauczania
– zajęcia z uczniem słabym z poszczególnych przedmiotów dla uczniów z problemami w nauce |
psycholog, wychowawcy klas
dyrektorzy, nauczyciele, wychowawcy grup |
uczniowie
z trudnościami w nauce
|
2. | Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym
|
1.Tworzenie działań mających na celu zapobieganie niepowodzeniom szkolnym
2. Zmniejszenie liczby godzin nieusprawiedliwionych w szkole
3. Monitorowanie absencji uczniów na zajęciach szkolnych
4. Poznanie przez uczniów i rodziców konsekwencji uchylania się od obowiązku szkolnego
5. Podniesienie frekwencji uczniów na zajęciach szkolnych
6. Rozwijanie i poszerzanie zainteresowań uczniów
|
– wspieranie nauczycieli w doborze metod pracy z uczniami ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi
– utrzymywanie stałego kontaktu z rodzicami ucznia – zwrotne przekazywanie informacji na temat osiągnięć ucznia w nauce oraz planowanych działaniach placówki mających na celu poprawę sytuacji
– przestrzeganie zasad usprawiedliwiania nieobecności na zajęciach szkolnych
– systematyczne monitorowanie absencji i realizacji obowiązku szkolnego – konkurs na frekwencję
– indywidualne konsultacje z rodzicami ucznia – zapoznanie uczniów i rodziców z konsekwencjami wysokiej absencji na zajęciach;
– uświadamianie uczniom wpływu wysokiej absencji na wyniki w nauce (tematyka godzin wychowawczych, rozmowy indywidualne z uczniami)
– organizacja kółek zainteresowań, zajęć pozalekcyjnych w internacie |
dyrektorzy
wychowawcy, nauczyciele przedmiotów, z którymi uczniowie mają trudności, psycholog szkolny
nauczyciele, wychowawcy, psycholog szkolny
opiekunowie kółek zainteresowań i zajęć pozalekcyjnych |
uczniowie
uczniowie, rodzice
|
3. | Pomoc uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi | 1. Dostosowywanie wymagań edukacyjnych
2. Indywidualizacja nauczania
|
– opracowywanie indywidualnych programów edukacyjno – terapeutycznych – IPET-ów | dyrektor, nauczyciele, wychowawcy, psycholog szkolny, logopedzi, rodzice | uczniowie, rodzice |
4. | Poradnictwo zawodowe | Poradnictwo w zakresie predyspozycji zawodowych, zmiany kierunku kształcenia | – spotkania z doradcą zawodowym;
– wycieczki do zakładów pracy; – współpraca z zakładami pracy; – spotkania z ludźmi wykonującymi ciekawe zawody; – realizacja projektów edukacyjnych m.in.: „Orientacja zawodowa” dla uczniów gimnazjum; – wykorzystanie projektów zewnętrznych dotyczących poradnictwa zawodowego;
|
pedagodzy, psycholodzy, nauczyciele, wychowawcy,
doradca zawodowy |
uczniowie |
6. | Wyrównywanie braków w nauce | Udzielanie pomocy uczniom w nadrobieniu braków | – realizacja zajęć wyrównawczych;
– terapia pedagogiczna dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum |
dyrektor,
nauczyciele, wychowawcy, samorząd wychowanków,
|
uczniowie |
7. | Współdziałanie z instytucjami wspierającymi rodzinę i szkołę
|
Współpraca z instytucjami
|
– współpraca z instytucjami wspierającymi opiekuńczo – wychowawczą i profilaktyczną funkcję szkoły ( Sąd, PCPR, MOPS, Policja, Urząd Miasta);
– Pomoc materialna dla wychowanków: akcja świąteczna ,,Serce pod choinkę” stypendia; dofinansowania; dary rzeczowe; pozyskiwanie baterii do aparatów słuchowych i implantów dla dzieci z najuboższych rodzin |
nauczyciele, wychowawcy, pedagodzy |
IV PRACA Z UCZNIEM ZDOLNYM I MOTYWOWANIE UCZNIÓW DO NAUKI
Lp. | Cel | Zadania | Sposób realizacji | Odpowiedzialni | Adresat/Uwagi |
1. | 1. Rozpoznanie i rozwijanie uzdolnień uczniów
|
1. Spotkania zespołów wychowawczych i zaplanowanie działań wspierających ucznia
2. Spotkania zespołów ds. opracowania IPET-ów
3. Organizacja zajęć rozwijających zainteresowania uczniów
4. Praca z uczniem zdolnym na terenie Ośrodka
|
– opracowanie IPET-ów
– badanie umiejętności uczniów z różnych przedmiotów na poziomie etapu edukacyjnego wskazanego przez dyrektora
– kółka zainteresowań – indywidualne zajęcia rozwijające zdolności wychowanków
– praca z uczniem zdolnym – realizacja wybranych programów edukacyjnych |
dyrektor, nauczyciele, wychowawcy, psycholog, logopedzi,, opiekunowie kółek zainteresowań
dyrektor i wskazany zespół zadaniowy |
uczniowie, rodzice
|
2. | Promocja osiągnięć uczniów | 1. Podejmowanie działań zapewniających wszechstronny rozwój ucznia | – konkursy wiedzy z określonych przedmiotów (wewnątrzszkolne, międzyośrodkowe, ogólnopolskie);
– uczestnictwo w turniejach, zawodach, konkursach, olimpiadach; – wyróżnienia na apelach, zebraniach Samorządu Wychowanków, publikacje prasowe; – monitorowanie osiągnięć uczniów; – strona www. – kronika Ośrodka; – gazeta „LUZACZEK”; |
dyrektorzy, nauczyciele, wychowawcy, samorząd wychowanków | uczniowie |
V UCZEŃ WOLNY OD NAŁOGÓW
Lp. | Cel | Zadania | Sposób realizacji | Odpowiedzialni | Adresat/uwagi |
1. | Zapobieganie uzależnieniom, agresji oraz negatywnym skutkom technologii informacyjnej
|
1. Uświadomienie uczniom niebezpieczeństw związanych z uzależnieniami
2. Uświadomienie uczniom negatywnych skutków agresji
3. Uświadomienie wychowankom zagrożeń dla ich życia i zdrowia wynikających z nieograniczonego, niekontrolowanego korzystania z komputera
|
-uczestnictwo w programach profilaktycznych m.in.: „Można żyć inaczej”;
– udział w projekcji filmów na temat uzależnień ; – „Dzień przeciwko agresji”; – działalność PCK, PZG, – pogadanki z wychowankami – pogadanki dla rodziców nt ,,Niepowodzenia szkolne”, ,,Porozmawiajmy o agresji”
– zajęcia dla wychowanków wdrażające do korzystania z komputera w sposób odpowiedzialny, który nie zagrażaj ich życiu i zdrowiu; – zabezpieczenie przez Ośrodek niebezpiecznych stron www (filtry zabezpieczające); – realizacja projektów edukacyjnych, pogadanki, szkolenia
|
psycholog, wychowawcy, nauczyciele
|
uczniowie, rodzice
|
2. | Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej | 1. Kształtowanie postawy asertywności
2. Utrwalenie wiadomości dotyczących zagrożeń związanych z wybranymi nałogami: narkotyki, alkoholizm, niekontrolowane korzystanie z technologii informacyjnej |
– prowadzenie cyklu zajęć profilaktyczno-wychowawczych „To ja, to my”;
– trening asertywności – cykl warsztatowych zajęć dla wybranej młodzieży Gimnazjum i ZSZ przejawiającej problemy w sferze kontaktów rówieśniczych; – zajęcia socjoterapeutyczne |
psycholog, wychowawcy, nauczyciele
|
uczniowie |
3. | Propagowanie zdrowego stylu życia, promowanie kultury fizycznej i aktywnych form spędzania czasu wolnego | 1. Kształtowanie postawy świadomego sposobu życia bez: używek, dopalaczy oraz uzależnień osiągnięć cywilizacji
2. Rozwijanie zainteresowań
3. Kształtowanie nawyku spędzania czasu wolnego w sposób aktywny
4. Propagowanie aktywnego uczestnictwa w życiu szkoły poprzez kształtowanie samodzielności i odpowiedzialności, kształtowanie postaw prospołecznych
|
– wycieczki przedmiotowe, turystyczno – krajoznawcze, turnusy rehabilitacyjne, biwaki, obozy;
– udział w kółkach zainteresowań i sportowych;
– udział w imprezach sportowych na terenie Ośrodka i poza nim; – udział w konkursach i turniejach w Ośrodku i poza nim
– aktywny udział w pracach Samorządu Wychowanków; – praca w klubie internatowym;
– podstawy ruchu drogowego, – nauka pływania
|
opiekunowie kółek zainteresowań;
wychowawcy internatu, nauczyciele, psycholog, doradca zawodowy
opiekun samorządu, opiekunowie klubu internatowego
doradca zawodowy |
uczniowie
wychowankowie grup gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
uczniowie Szkoły Podstawowej |
VI WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI W ZAKRESIE WIEDZY PSYCHOLOGICZNEJ I UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZYCH
Lp. | Cel | Zadania | Sposób realizacji | Odpowiedzialni | Adresat |
1. | Podniesienie jakości pracy Ośrodka poprzez aktywizację rodziców
|
1. Włączenie rodziców w realizację uroczystości wynikających z kalendarza imprez, a także uroczystości klasowych i grupowych
2. Uczestnictwo w organach pracy szkoły |
– zapoznanie rodziców z kalendarzem imprez i sporządzenie listy osób chętnych do pomocy przy organizacji imprez i uroczystości;
– uczestnictwo w wycieczkach szkolnych; – planowanie i opracowanie projektów, planów, podręczników, planu finansowego Ośrodka, oceny pracy nauczycieli
|
dyrektor, nauczyciele, wychowawcy klas i grup internatowych
|
rodzice
|
2. | Podnoszenie wiedzy psychologicznej rodziców i doskonalenie ich umiejętności wychowawczych | 1.Organizowanie bezpłatnego kursu języka migowego dla rodziców
2. Realizacja programu ,,Pomoc rodzinie” – trening umiejętności wychowawczych ,,Szkoła dla rodziców”
3. Udział rodziców w spotkania zespołu ds. IPET
4.Opracowanie tematów zebrań i przygotowanie pogadanek w zależności od potrzeb i zainteresowań rodziców
5. Opracowanie konsultacji dla rodziców
6. Zaplanowanie przez psychologa szkolnego wykładów dla rodziców na tematy związane z trudnościami wychowawczymi
|
– uruchomienie i prowadzenie kursu przez pracowników pedagogicznych ośrodka;
-spotkanie rodziców z psychologiem;
– uczestnictwo rodziców w spotkaniach dotyczących Indywidualnego Programu Edukacyjno – Terapeutycznego IPET;
– uczestnictwo rodziców w zebraniach klasowych i grupowych;
– spotkania rodziców z poszczególnymi nauczycielami według harmonogramu;
– lekcje otwarte, przeprowadzenie prelekcji, warsztatów na temat trudności wychowawczych podczas spotkań dyrekcji Ośrodka z rodzicami bądź warsztatów w ustalonych terminach
|
dyrektor Ośrodka
psycholog szkolny
wychowawca klasy
dyrektor, psycholog, logopedzi, wychowawcy klas i wychowawcy grup, doradca zawodowy
|
rodzice
rodzice
rodzice
rodzice
|
VII DOSKONALENIE, MONITORING I EWALUACJA
DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNO – WYCHOWAWCZYCH
Lp. | Cel | Zadania | Sposób realizacji | Odpowiedzialni | Adresat |
1. | Prawidłowe funkcjonowanie profilaktyki w Ośrodku | 1. Ewaluacja zadań profilaktycznych
2. Doskonalenie metod i form realizacji działań profilaktycznych i wychowawczych 3. Zwiększenie efektywności podejmowanych działań wychowawczych i profilaktycznych 4. Zwiększenie efektywności pracy pedagogicznej |
– ewaluacja wybranych obszarów programu profilaktyki szkolnej | zespół profilaktyki | dyrektor, nauczyciele, wychowawcy |
Znowelizowany Program Profilaktyki Ośrodka Szkolno – Wychowawczego dla Dzieci Głuchych im. św. Filipa Smaldone w Olecku zatwierdzono po zasięgnięciu opinii Rady Samorządu Wychowanków i Rady Rodziców na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu
25 października 2013 roku.